युक्रेन-रुस युद्धको समयमा युक्रेनी सेनामा महिलाहरूको सहभागिता तीव्र गतिमा बढेको छ। पछिल्लो साढे तीन वर्षमा सेनामा महिलाहरूको संख्या एक लाख पुगेको छ।
हाल युक्रेनी सेनामा कुल १० लाख सैनिक छन्। रिपोर्टका अनुसार युद्ध सुरु भएपछि महिलाहरू आफैं सेनामा भर्ती हुन अगाडि बढिरहेका छन्।
सशस्त्र बल सल्लाहकार ओक्साना ग्रिगोरीभा भन्छिन् ‘हाल साढे पाँच हजार महिलाहरू रूस विरुद्ध प्रत्यक्ष रूपमा मोर्चामा छन्।’ यी महिलाहरूले ड्रोनदेखि तोपसम्म सबै कुरा सिधै मोर्चामा सम्हालिरहेका छन्। यसबाहेक, उनीहरूले चिकित्सा सहयोग, अग्रपंक्तिमा यातायात जस्ता कर्तव्यहरू पनि निर्वाह गरिरहेका छन्।
२०२२ मा रुसको आक्रमण अघि सेनामा १५% महिला थिए । अहिले उनीहरूको संख्या दोब्बर भएको छ। ग्रिगोरीभा भन्छिन् ‘अहिले सैन्य विद्यालय र कलेजहरूमा २०% महिला विद्यार्थीहरू छन्, जुन ठूलो परिवर्तन हो।’
पूर्व पेशेवर हेप्टाथलीट एलिना शुखले सुरुमा प्रतिष्ठित अजोभ ब्रिगेडमा भर्ना हुन खोजेकी थिइन् तर उनलाई भनिएको थियो कि उनको लागि कुनै पद छैन। त्यसपछि उनी खार्तिया ब्रिगेडमा सामेल भइन्। शुख भन्छिन् – उनी आफ्नो ब्रिगेडका धेरैजसो पुरुष सिपाहीहरू भन्दा बलियो छिन्।
यसैबीच, आर्टिलरी कमाण्डर ओल्हा बिहार भन्छिन् – प्रविधिले युद्धलाई परिवर्तन गरिरहेको छ। अब सबैभन्दा राम्रो सिपाही ड्रोन पाइलट हुन सक्छ, जसको औंलाहरू छिटो चल्छन्। उनी भन्छिन् – मलाई आशा छ कि म एक दिन रक्षामन्त्री बन्नेछु।
इनभिजिबल बटालियनको अनुसन्धान परियोजनामा सहयोग गर्ने मारिया बर्लिन्स्का रुसको प्रारम्भिक आक्रमणदेखि नै महिलाहरूको लागि थप भूमिका खोल्ने प्रयास गरिरहेकी छिन्।
उनी भन्छिन्, ‘प्रत्येक युद्धले प्राविधिक प्रगति र महिला स्वतन्त्रतालाई प्रवर्द्धन गरेको छ। धेरै महिलाहरूले भान्से र सफाई कर्मचारीको रूपमा दर्ता गर्नुपर्ने कानूनको बाबजुद पनि लडाईंमा भाग लिइरहेका थिए। यद्यपि, महिलाहरूलाई भर्ती गर्ने बारेमा कुनै राजनीतिक बहस भएको छैन।’
